ROMANYA’DA AŞIRI SOL EĞİLİMLİ “PSD” KAZANDI…

ROMANYA’DA AŞIRI SOL EĞİLİMLİ “PSD” KAZANDI…
 
Romanya’da Temsilciler Meclisi ve senato seçimleri yapıldı. Romanya içi ve dışında toplam 19 milyonu aşkın Rumen seçmenin %39.49’u oy kullandı. Oy kullanma işlemi Pazar günü yerel saatle 21.00'de, TSİ 22.00’de son buldu. Romanya’da Sosyalist dönemin Devlet Başkanı Nikolay Çavuşesku'nun 25 yıllık iktidarının bittiği 1989'dan bu yana yedi genel seçim yapıldı. Bu sekizinci seçim ve en düşük katılım oranına sahip…
 
Romanya Merkez Seçim Bürosu, oyların yüzde 99'unun sayıldığını ve Sosyal Demokrat Parti'nin oyların yüzde 46'sını, merkez sağdaki Ulusal Liberal Parti'nin de yüzde 20'sini aldığını açıkladı. Yani Liviu Dragnea liderliğindeki PSD %45’in üstünde oy oranıyla parlamento ve senato seçimlerini kazandı. Ayrı ayrı oylanan parlamento ve senato seçimlerinde oranlar arasında pek fark yok. Maksimum yarım puan civarında eksik veya fazla. O yüzden seçim sonuçlarını ayni oranlarda sabitlemekte bir sakınca yok…
 
Şu fakir ülkenin, Romanya seçimleri ile ilgilenen basını tek tornadan çıkmışçasına ayni girizgâhla sütunlarından haberler verdi. Türk-Tatar kontenjanı boş saptamasıyla, hemen seçim ertesinde sonucu şöyle duyurdular;
 
”AB’nin en yoksul üye ülkelerinden Romanya'da parlamento ve senato seçimlerini resmi olmayan sonuçlara göre, aşırı sol eğilimli Sosyal Demokratlar (PSD) yaklaşık yüzde 46 oy alarak kazandı…”
 
Ne tarif ama, siyasal literatüre geçecek tarif ‘Romanya’da aşırı sol eğilimli Sosyal Demokratlar-PSD kazandı’!!
 
Geçen yıl son yılların büyük felaketi olarak tarihe geçen Bükreş'te bir binanın zemin katı Kulüpte yangın çıkmıştı. Metal grubu konseri sırasında henüz bilinmeyen bir nedenle gerçekleşen feci olayda çoğu genç 64 kişi yaşamını yitirmiş 200’den fazla kişi de yaralanmıştı. Bir Türk öğrenci de yaralandıktan bir hafta sonra hayata veda etmişti. İşte o gece kulübünde yaşanan trajik olay Romanya’nın ekonomik ve siyasal sıkıntıları ile de birleşince toplumsal patlamaya neden olmuştu.
 
Protestoların artması ve şiddetlenmesi üzerine iktidarı dün itibariyle yeniden kazanan ‘Aşırı sol eğilimli Sosyal Demokratların Partisi’nden, PSD’li Başbakan Victor Ponta istifa etmişti.
 
Ne Ariflik ama belki de saflık bir gece kulübü yangını yüzünden ‘Aşırı sol eğilimli Sosyal Demokrat, PSD’li Başbakan Victor Ponta istifa etmiş’!!!
 
İstifa üzerine Cumhurbaşkanı Klaus Iohannis hükümeti kurma görevini AB Komisyonu eski üyesi Dacian Ciolos'a vermişti. Seçime kadar bir yıl görev yapacak uzmanlar, diplomatlar ve STK üyelerinden oluşan bir teknokrat hükümeti kurulmuştu. O hükümet seçim sisteminde bazı değişiklikler yaparak milletvekili sayısını 412'dan 330'a, senatör sayısını da 176'dan 136'ya düşürmüştü. Bu düzenleme kapsamında ülke dışında yaşayan Romanyalılar için ise 4 milletvekili, 2 senatör ile 18 azınlık milletvekili kontenjanı ayrılmıştı.
 
Teknokrat hükümeti ile girilen 11 Aralık seçimlerinde yaklaşık 6 milyon yüz bin seçmen, 43 seçim bölgesinde 18 bin 626 sandıkta oy kullandı. Seçimlerde 11 parti ve 6 binden fazla aday yarıştı. Yurt dışındaki Romanyalılar konsolosluklarda veya e-posta ile oy kullandı.  Resmi olmayan seçim sonuçlarına göre oylar Sosyal Demokrat Parti-PSD % 45.22, Ulusal Liberal Parti  % 20.01, Romanya Birliğini Koru % 9.13, Romanya Macar Demokrat Birliği % 6.31, Liberaller ve Demokratlar İttifakı-ALDE %5.61 ve diğerleri olarak dağıldı.
 
Bu oy oranları seçim öncesi yapılan anketleri de doğruladı. PSD’nin seçimleri kazanacağı açıktı. Tek başına iktidar çoğunluğu yakalayamayacağı da söyleniyordu. Sonra ne olacağına yönelik tahminler üzerinde duruluyordu. Büyük olasılıkla PSD + ALDE koalisyonunun gerçekleşebileceğine dikkat çekiliyordu. Nitekim öyle oldu.
 
PSD lideri Liviu Dragnea seçimlerin resmi sonuçlarının netleşmesini ve Cumhurbaşkanı Klaus Iohannis’in hükümet kurmak için kendisini görevlendirmesini bekliyor.  Bekleyiş sürerken PSD içinde eski Başbakan Calin Popescu Tariceanu’nun liderliğindeki Liberaller ve Demokratlar İttifakı ile koalisyon hazırlıkları başladı bile.
 
Seçim öncesi anketlerde de favori gösterilen PSD lideri Liviu Dranea, zafer konuşmasında önceliklerinin ekonomi olacağı vurgusu yaptı: “Seçimi kimin kazandığına şüphe yok. Rumenler, kendi ülkelerinde evlerinde gibi hissetmek istiyorlar. Seçim kampanyasında sunduğumuz ekonomi programımızda yer alan vaatlerimizin PSD hükümeti tarafından hayata geçirileceğinden bütün Romanyalıların emin olmasını istiyorum.” Dedi.
 
Bu seçimler gösterdi ki özellikle PSD’ye oy verenler vergi indirimi, ekonomik büyüme,  daha çok yatırım ve devam eden yatırımların tamamlanması, daha yüksek ücret ve emekli maaşlarının artırılması için oy kullandı.PSD, sağlık ve eğitimin iyileştirilmesi, gençlerin Romanya’da kalması, kolay ev sahibi olunması, doğal kaynakların değerlendirilmesi, Romanya’nın köy yaşamına yönelik etkili programlar sunulması, verimli toprakların işlenmesi ve ürünlerin değerini bulması için desteklendi.
 
Sosyal medyadan PSD lideri Liviu Dranea’ya mesaj ileten bir Rumen vatandaşı bu desteğin niteliği ve niceliğini gözler önüne seriyor
 
“ İyi akşamlar, sonuç için tebrikler! Ben PSD sempatizanı değilim, ama bugün size oy verdim. Sizi seçtim. Çünkü ekonomisi güçlü ve politik düzeni olan bir ülkede yaşamak istiyorum. Adalete teslim olmak ama adaletli karar görmek için de ömür boyu beklemek istemiyorum. Hastaneye gitmek istiyorum ancak her türden hastalığın morgda son bulduğunu görmek istemiyorum. Gelecekten emin olmak istiyorum. Çocuklarımı geleceğe hazırlamak istiyorum. Romen değerlerini öğrenmesi ve hayata hazırlanmaları için onların denek yapılmasını değil. Ben ülkemde çalışmak ve çocuklarımı burada yetiştirmek ve çocuklarımdan saygı görmek istiyorum. Sanırım her Romanyalı bunu istiyor. 33 yaşındayım ve her seçimde oy verdim. Bu ülke için en iyi olanı istedim her zaman. Babam, 35 yıldan sonra emekli olmuş bir öğretmen, maaşı 2500 Ron. Kardeşim yabancı bir ülkede kaldı. Onlar için de bir şeyler yap, bizim için de, bozuklukları tamir et. Hala umut sahip olanlar için bir şeyler yap! Beyin ol ve insanları düşün. Aksi takdirde her şey karşılığını bulur. İyi Şanslar…”
 
Beklentiler oldukça yüksek. Ve Rumenlerin yarısı makûs talihi yenmek için ‘aşırı sol eğilimli Sosyal Demokratlara, PSD’ye hiç korkmadan oy vermiş. Kazandırmış’!!!
 
Bu bize özgü kazı kazan olayı bir yana, uzaktan da olsa Romanya Aralık seçimlerinde üç noktanın altını çizmek gerekir.
 
Birincisi bu seçimlerde ilk kez Türk-Tatar azınlığa ayrılagelmiş milletvekili kontenjanı boş kaldı. Merkez Seçim Bürosu, milletvekili Amet Varol'un adaylık başvuru dilekçesini, Demokrat Müslüman Türk-Tatar Birliğine üye olmayan biri tarafından imzalandığı gerekçesiyle reddetti. Diğer başvuru sahibi Eski Köstence Vali Yardımcısı Anefi Ersun'un adaylığı ise Birliğin iptal edilen son kongresinde alınan kararla olduğu için kabul edilmedi. Yargıtay, Merkez Seçim Bürosu’nun usul hataları nedeniyle başvurularını reddettiği Türk-Tatar adayların seçimlere katılamayacakları yönündeki kararını onadı. Ersun, Yargıtayın bu kararı üzerine Romanya Liberal ve Demokratlar İttifakı-ALDE’den ikinci sıra milletvekili adayı olarak seçime girdi ve kazandı.
 
İkinci altı çizilmesi gerekir nokta ise muhtemel Başbakan adayı Teleorman’lı PSD lideriLiviu Dranea ile DFDR eski lideri Romanya Cumhurbaşkanı Klaus Iohannis’in kıyasıya karşı karşıya gelebileceği. Biri yerelden gelen ve en tepeye ulaşan bir siyasetçi, diğeri genel siyasetin içinde var olan ve çıkışa geçen bir siyasetçi. Mutlaka birbirlerine üstünlük sağlama manevraları olacak gibi.
 
PSD lideri Liviu Dranea’nın memleketi Teleorman. Rumence telaffuzu da aynı olan, Türkçe olan tarihi çok eskilere dayanan bir kent. Bulgaristan’a sınır Romanya'nın bir ili. Geçmişte bir Türk bölgesi. Şimdi Romanya’nın Türkçe isimli illerinden ama çok Türk yaşamayan bir vilayeti. Teleorman, "Kalın ve gölgeli orman" anlamını taşıyan Deli Orman’dan gelen bir deyim. 
 
Liviu Dragnea Teleorman doğumlu.  Bir mühendis ve politikacı. PSD Teleorman üyesi. 2000-2012 yılları arasında Teleorman İl Konseyi Başkanı olmuş. Ponta hükümetinde 2012-2015 yıllarında Bölgesel Yönetim ve Kalkınma Bakanı olarak görev yapmış.
 
Partisinin oylarını artırmış ve ezici üstünlük sağlayarak Romanya çapında birinci olmuş. Başkan olarak girdiği ilk genel seçimlerde seçim bölgesinden de tam destek almış durumda. Teleorman’da PSD Temsilciler Meclisi listesi % 62.03, Senato listesi %.62.01 oranında oy aldı. Seçimlere % 46,3 bir katılım gerçekleşti. Yani seçimlere katılım ve PSD’nin aldığı oy ulusal ortalamanın üstünde seyretmiş.
 
Klaus Iohannis, Romanya’daki Almanların Demokratik Forumu DFDR'den 2000 yılında %69,18 oy oranıyla Sibiu Belediye Başkanlığına seçilmiş. Romanya'da 1945'ten beri belediye başkanlığına seçilen ilk Alman kökenli siyasetçi. 2004'te ve 2008'de, bu sefer %80'i geçen oy oranlarıyla yeniden bu göreve seçiliyor.
 
2009 Avrupa Parlamentosu seçimlerinde, partisi DFDR'nin ittifak kurduğu Ulusal Liberal Parti'nin (PNL) seçim çalışmalarına katılıyor. Ekim 2009'da Başbakan Emil Boc'un güvensizlik oyu almasından sonra parlamentodaki muhalefet liderleri tarafından başbakanlığa aday gösteriliyor. Adaylık teklifini kabul etmesine karşın, Cumhurbaşkanı Traian Băsescu onu es geçiyor ve iktisatçı Lucian Croitoru'yu hükümeti kurmakla görevlendiriyor. 2014 yılında yapılacak cumhurbaşkanlığı seçiminde aday olacağını daha o günlerde açıklıyor.
 
Şubat 2013'te PNL’ye katılacağını açıklıyor. PNL'nin olağanüstü kongresinde birinci başkan yardımcısı, 28 Haziran 2014'te düzenlenen kongrede de partinin lideri oluyor. Merkez sağda Ulusal Liberal Parti ve Demokrat Liberal Parti tarafından kurulan Liberal Hıristiyan İttifak Klaus Iohannis’i cumhurbaşkanı adayı gösteriyor. İlk turda %30,37 oy alarak, %40,44 oy ile birinci olan, PSD adayı ve Başbakan Victor Ponta ile birlikte ikinci tura kalıyor. Ponta'nın kazanması kesin görülürken %54,50 oy oranıylaKlaus Iohannis Romanya'nın beşinci cumhurbaşkanı seçiliyor.
 
Üçüncü nokta da Romanya’nın yakın geleceğinin işte bu iki siyasi kimlik arasındaki çatışmalara endeksli olduğu.Cumhurbaşkanının PSD Başkanını hükümeti kurmak üzere başbakan atayıp atamayacağı. Bir kenara bırakılmayacak herhangi bir husumetin Romanya siyasetine ve Rumen halkının yaşamına direkt etki edeceği düşüncesi yaygın. Veya uyumlu biçimde birlikte çalışabilecekler mi endişesi.
 
Liviu Dragnea bu yüzden hemen seçim sonrası daha ilk açıklamasında  “Romen halkının kitlesel arzusu ile alay edilmemesi gerektiğini…” vurguladı. Ve Cumhurbaşkanı Klaus Iohannis ile PSD tabanlı bir hükümetin gelecekteki ilişkileri hakkında "Bu ilişki aynı tip kalırsa kurumsal PSD, Romanya Cumhurbaşkanı ile mükemmel bir ilişki içinde olacaktır." Dedi
 
Tüm Rumenlerin güçlü bir Romanya ve ülkenin geleceği için, Romanya hepimiz için ve daha iyi bir yaşam için noktasında sandıkta PSD’de birleştiği açık. Sonuç seçime katılan partiler açısından tatmin edicidir veya değildir ama makul sonuç şimdilik budur.
 
Sol tahlilde Romanya’da aşırı sol eğilimli Sosyal Demokratlar ve partileri PSD Temsilciler Meclisi ve senato seçimlerini kazanmıştır!