İŞGAL İHTİLAL

 İŞGAL, İHTİLAL...

Yüz küsur yıl evvel muazzam devletler dünyası, darboğaza düşen  Osmanlı'ya borç vermedi. Ve 06 Ekim 1875'te imparatorluk resmen mali iflasını ilan etti. Bu ilanla içeride ve dışarıda karışıklıklar arttı. Özellikle Balkanlar cadı kazanına döndü. Dört bir yanda cephe üstüne cephe açıldı. Peşine 1 Eylül 1876'da Abdülhamit tahta kuruldu. Üç dört ay sonra Meşrutiyet ilan edildi. Ve alaturka demokrasi başladı...

Osmanlı resmen iflas edince 1881 Muharrem Kararnamesi ile Duyunu Umumiye kuruldu. Yani Genel Borçlar İdaresi...

Kurulan, Osmanlı devlet tahvillerini temsil edenlerden kurulu bir idare meclisi. Modern bürokrasiyi de doğuran beş binden fazla çalışanıyla, kan emici bir sistem...

Öyle ki, vilayetlerin vergilerini, tuz ve tütün tekellerini doğrudan yöneten bir model. Benzer gelir kaynaklarıyla hareket alanı genişleyen, yönetimi eline geçiren veya yönetmesi için izin verilen idare. Masraflar düşüldükten sonra kalan ne varsa Osmanlı'nın borçlarına ayıran bir kurum. Toplananı vadesi gelen borçlara ve faizine aktaran yani Osmanlı Devleti gelirlerinin üçte birini yabancılar lehine yöneten bir yapı. Yani yarı sömürge bir imparatorluk adımı. Devletin diğer gelirlerine de göz koyan, devletin parçalanmasına dönük ekonomik bir girişim...

İş buraya gelmeden hemen önce Rus harbi. 1877 ve 78 yıllarında Ruslar hiçbir ciddi muhalefet ile karşılaşmadan 1878 şubatında Yeşilköy'e dayandı. Padişah anlaşma yapmak zorunda kaldı.

Anlaşma 3 Mart günü Ayastefanos'ta imzalandı. Toprak ver kurtul mantığıyla yıkımı başlatan ilk adım da böylece atıldı. Özerk Bulgar Devleti, Sırbistan-Karadağ ve Romanya'ya bağımsızlık verildi. Ruslara ise Batum, Kars, Ardahan, Doğubeyazıt bırakıldı. Aynı yılın Haziranın da iddia doğru ise Bosna Hersek, Avusturya'ya verildi. Kıbrıs'ın İngiltere tarafından işgaline göz yumuldu...

Bir yandan toprak ver kurtul siyaseti, diğer yandan kuşku çağı böylece açıldı. Açılım tam 30 yıl sürdü. Osmanlı hepten batmaya ve batırılmaya dönük manevralarla iyice köşeye sıkıştırıldı. Hepten borçla yaşayan bir devlet konumuna getirildi. Artan borçlarını ödeyemez duruma gelince de alacaklı banka ve bankerlerin zararını kapatmak için Duyunu Umumiye kuruldu...

Umuma yetmedi elbette ve hantal devlet muazzam devletler tarafından bölündü. Haliyle işgal edildi ta ki Anadolu İhtilali dur diyene kadar.

Dur, dur...